PATOLOJI LABARATUVAR TEKNIKLERI
Önlisans TYYÇ: 5. Düzey QF-EHEA: Kısa Düzey EQF-LLL: 5. Düzey

Ders Genel Tanıtım Bilgileri

Ders Kodu: SMY127
Ders İsmi: Tıbbi Biyoloji ve Genetik
Ders Yarıyılı: 3. Yarıyıl / Güz
Ders Kredileri:
Teorik Pratik Kredi AKTS
2 0 2 3
Öğretim Dili: TR
Ders Koşulu: Yok
Dersin Türü: Zorunlu
Dersin Düzeyi:
Önlisans TYYÇ:5. Düzey QF-EHEA:Kısa Düzey EQF-LLL:5. Düzey
Dersi Veren(ler): Öğr. Gör. Nur KORKMAZ

Dersin Amaç ve İçeriği

Dersin Amacı: Tıbbi biyoloji ve genetik kavramlarını, hücresel işleyişin moleküler mekanizmalarını ve bu mekanizmaların bozulması durumunda hastalıklar ile ilişkisini kavramak.
Dersin Hedefi: Hücrenin morfolojisini ve kimyasal yapısını bilmek.
Hücre sinyal iletim mekanizmalarını bilmek.
Genetik materyalin kimyasal yapısını ve kalıtımı kavramak.
Protein sentezini bilmek.
Mutajen etkileri bilmek ve kromozom mutasyonlarını saymak.
Hücrede yaşlanma, programlı ölüm olgusunu kavramak.
Hücre döngülerini bilmek.
Dersin Veriliş Şekli:

Öğrenme Kazanımları

Bilgi (Kuramsal ve/veya olgusal bilgi olarak tanımlanmıştır.)
  1) 1. Hücrenin yapısını bilir. 2. Genetik materyalin özelliklerini bilir. 3. Transkripsiyon ve translasyonu bilir.
Beceriler (Bilişsel ve/veya uygulama becerileri olarak tanımlanmıştır.)
  1) 1. Kromozom anormallikleri preparatından mutajenlerin/karsinojenlerin neden olduğu anormallikleri tespit eder. 2. Hastalıkların ve kanserin altında yatan biyolojik mekanizmaları birleştirerek açıklar. 3. Gen ve kromozom mutasyonlarının neden olduğu hastalıklara örnek verir.
Yetkinlikler (Bağımsız çalışabilme, sorumluluk alabilme, öğrenme, alana özgü, iletişim ve sosyal yetkinlikler olarak tanımlanmıştır.)
  1) 1. Hücrenin doğumu, yaşlanması,ölümü ile bu süreçlerin altında yatan mekanizmaların hastalıklarla ilişkisinden elde edilen verileri ve tedavi yaklaşımlarını etik değerlere uygun olarak açıklar.

Ders Akış Planı

Hafta Konu
Ön Hazırlık Pekiştirme
1) Hücrenin Yapısı ve Organelleri
2) Hücre Zarından Madde Taşınması
3) Hücre Sinyal İletim Mekanizmaları
4) Adezyon molekülleri
5) Hücre Döngüsü/ Mitoz-Mayoz
6) DNA ve RNA Yapısı/ DNA replikasyonu
7) Genetik Şifre ve Transkripsiyon
8) Translasyon ve Proteinler
9) Hücre Yaşlanması/Apoptoz ve Nekroz
10) Mutajen Etkiler
11) Mendel Genetiği
12) Mendel Dışı Kalıtım
13) Epigenetik
14) Genel Tekrar
Diğer Kaynaklar: Klug, W. S., Cummings, M. R., Spencer, C. A., Palladino, M.A., Sümer, S. Editör, Açık, L. Editör, & Tuncer, M. Editör (2018). Genetik kavramlar (11. baskı). Ankara: Palme Yayıncılık.
Cihandar, N., Viselli, S., Harvey, R.A. Editör, (B. Yanık, Çev.). (2012). Lippincott’s IIIustrated Reviews Serisinden: Hücre ve Moleküler Hücre Biyolojisi. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevi.
Jane B. Reece, Lisa A. Urry, Michael L. Cain, Stewen A. Wasserman, Peter W.Minorsky, Robert B.Jackson. (E. Gündüz ve İ. Türkan, Çev.) (2015). Campbell Biyoloji (9. basım). Ankara: Palme Yayınevi.
Lodish, H., Berk, A., Kaiser, C. A., Krieger, M., Scott, M. P., Bretscher, A., Ploegh, H., Matsudaira, P. (Geçkil, H., Özmen, M., Yeşilada, Ö. Çev. Ed.)(2020). Moleküler Hücre Biyolojisi (Altıncı Baskıdan Çeviri). Ankara: Palme Yayınevi.
Hardin. J., Bertoni. G.(Beldüz, A. O. Çev. Ed.) (2019). Becker'in Hücre Dünyası (9. Baskıdan Çeviri). Ankara: Palme Yayınevi.

Ders - Program Öğrenme Kazanım İlişkisi

Etkisi Yok 1 En Düşük 2 Orta 3 En Yüksek
       
Ders Öğrenme Kazanımları

1

2

3

Program Kazanımları
1) Kimya, Organik Kimya ve Biyoloji konularında hakkında bilgi sahibi olur.
2) Mesleki uygulamalarını desteklemesi için insan vücudu ve işleyişi hakkında bilgi edinir.
3) Temel düzeyde makroskopik örnekleme tekniklerini bilir.
4) Temel ve ileri patoloji laboratuvar tanı tekniklerini bilir.
5) Patoloji tekniklerindeki güncel gelişmeleri takip edebilmek için gerekli terminolojiye hakim olur.
6) Patoloji laboratuvarında kullanılan cihaz ve ekipmanların etkin kullanımı hakkında bilgi sahibi olur.
7) Patoloji laboratuvarlarının kalite standartları ve güvenlik prosedürlerini bilir.
8) Patoloji Laboratuvarına gelen tüm histopatolojik ve sitopatolojik örneklerin kayıt ve kabulünü yapacak bilgiye sahiptir.
9) Tüm doku ve sitolojik örneklerin fiksatiflerini hazırlar, fiksasyonunu sağlar.
10) Histopatolojik örneklerin makroskopik örneklenmesini ve tanımlamasını temel düzeyde kendisi, ileri düzeyde uzman patolog ile yapar.
11) Çeşitli doku örneklerini manuel ve/veya otomatik takip sisteminde doku takibini yapar.
12) Doku takibinden çıkan dokuları anatomik özelliklerine göre; doğru kodlama ve yönlendirmelerle parafine gömer.
13) Güvenlik kuralları çerçevesinde mikrotom kullanır, istenen özellik ve kalınlıkta parafin bloktan kesit alır.
14) Rutin Hematoksilen-Eosin boyama sisteminde kullanılan tüm boya ve yardımcı çözeltileri hazırlar, tüm histopatolojik kesitlere manuel boyama işlemini uygular, mikroskopta boyama kontrolünü yapar, hata varsa kaynağını saptar ve sorunu çözer.
15) İntraoperatif süreçte güvenli çalışma ortamı sağlayarak biyopsi örneklerinden preparat hazırlar ve mikroskopta incelemeye hazır hale getirir.
16) Dokuların çeşitli makro moleküllerini göstermek üzere konvansiyonel histokimyasal boyama yöntemleri arasında uygun seçimi yapar.
17) Konvansiyonel histokimya yöntemlerinde kullanılacak boya çözeltilerini hazırlar ve yöntemleri uygular, mikroskopta boyanma kontrolünü yapar, hata varsa kaynağını saptar ve sorunu çözer.
18) İmmunhistokimya, FISH, SISH, CISH yöntemlerini manuel olarak uygular. Uygulama sonucunda oluşabilecek sorunları, bağımsız veya uzman patologla birlikte sorunu çözer, kayıt altına alır.
19) Konvansiyonel pap smear ve sıvı bazlı servikal sitoloji örneklerinin fiksasyonunu sağlar. Boyama sürecini başlatır, uygular.
20) Jinekoloji dışı sitolojik örneklerin makroskopik tanımlarını yapar, preparat hazırlar ve fiksasyonunu gerçekleştirir. Hücre bloğu hazırlar ve preparasyonunu gerçekleştirir. Boyama sürecini başlatır ve uygular.
21) Parafine gömülü doku ve diğer biyolojik materyallerden DNA izolasyonu yapar.
22) Polimeraz zincir reaksiyon (PCR) tepkimesi yöntemi ile optimize edilmiş gen bölgenin amplifikasyonunun gerçekleştirir ve jel elektroforez yöntemi ile amplifikasyon sonucu gösterir. Uygulama sonucunda oluşabilecek sorunları, bağımsız veya uzman birlikte sorunu çözer, kayıt altına alır.
23) Patoloji laboratuvarlarında kullanılan cihazlar ve ekipmanların kullanımı ve bakımını yapar ve işlerliğini sağlar.
24) Çeşitli fiksatifleri hazırlama ve tüm organların fiksasyonunu yapabilme, manuel ve/veya otomatik sistemde doku takibi yapabilme, doku gömme ve istenilen kalınlıkta mikrotomda kesit alma becerilerini kazanır.
25) Hematoksilen-Eozin boya çözeltileri hazırlama ve boyama becerisine sahip olur.
26) Histokimya boya çözeltilerini hazırlama ve çeşitli boya teknikleri uygulama becerisine sahip olur.
27) İmmünohistokimya ve Moleküler Patoloji Tekniklerini uygulama becerisine sahip olur.
28) Jinekolojik ve jinekoloji dışı sitoloji örneklerinin sitopreparasyonunu yapabilme ve tarama becerisine sahip olur.
29) Patoloji laboratuvarında meydana gelebilecek sorunları bilimsel veriler/kanıtlar ışığında tespit edip çözüm üretme becerisine sahip olur.
30) Patoloji Laboratuvar Teknikleri meslek uygulamaları ile ilgili güncel yöntem ve teknolojileri takip edebilme yetisine sahip olur.
31) Patoloji Laboratuvarında gelişen kalite süreçlerini takip edebilme ve mesleki yaşamına dahil edebilme yetisine sahip olur.
32) Birey olarak görev, hak ve sorumlulukları ile ilgili yasa, yönetmelik, mevzuata ve mesleki etik kurallarına uygun davranır.
33) Hastanın ihtiyacına bağlı olarak yürütülen hizmete ilişkin bilgi verir.
34) İş organizasyonu yapar, ekip çalışmasının sorumluluk bilincinde mesleki görevlerini yerine getirirken gerektiğinde bireysel sorumluluk üstlenir
35) Alanı ile ilgili konularda sahip olduğu temel bilgi ve beceriler düzeyinde düşüncelerini yazılı ve sözlü iletişim yoluyla aktarır.
36) Tüm doku, jinekolojik ve jinekoloji dışı sitoloji örneklerin preparasyonunu gerçekleştirir, meydana gelebilecek sorunları tespit edip çözüm üretir.
37) Patoloji laboratuvarındaki tüm doku blokları ve preparatların uzun süreli saklama koşullarını sağlayarak düzenli arşivini yapar.
38) Güvenli kullanım ilkeleriyle patoloji laboratuvarında bulunan konvansiyonel ve gelişmiş cihazları kullanır, mevcut talimatlar ışığında bakımlarını yapar.
39) Patoloji Laboratuvarının işleyişi için gerekli donanım ve sarf malzemeleri bilir, laboratuvar deposunun takibini yapar.
40) Patoloji laboratuvarında karşılaşılabilecek biyolojik, fiziksel ve kimyasal tehlikelerden korunma ve ilkyardım konularında bilgi ve beceriye sahip olur.
41) Temel ilk yardım uygulaması yapabilir.

Ders Öğretme, Öğrenme Yöntemleri

Soru-Cevap
Vaka Problemi Çözdürme/ Drama-Rol/ Vaka Yönetimi
Laboratuvar
Sayısal Problem Çözme
Alan çalışması
Grup Çalışması / Ödevi
Bireysel Ödev
WEB Tabanlı Öğrenme
Staj
Yerinde Uygulama
Proje Hazırlama
Rapor Yazma
Seminer
Süpervizyon
Sosyal Faaliyet
Mesleki Faaliyet
Mesleki Gezi
Uygulama (Modelleme, Tasarım, Maket, Simülasyon, Deney vs.)
Okuma
Tez Hazırlama
Arazi Çalışması
Öğrenci Kulüp ve Konseyi Faaliyetleri
Diğer
Logbook
Röportaj ve sözlü görüşme
Araştırma
Film izleme
Kaynakça oluşturma
Sözlü, yazılı ve görsel bilgi üretme
Fotoğraf çekimi
Eskiz çizimi
Harita üzerinde işaretleme
Harita okuma
Doku örneği alma
Malzeme arşivi oluşturma
Kendi fikrini ve çalışmalarını sunma ve sergileme

Değerlendirmeye Sistemi

Yarıyıl İçi Çalışmaları Aktivite Sayısı Katkı Payı
Devam % 0
Laboratuar % 0
Uygulama % 0
Uygulama Sınavı % 0
Küçük Sınavlar % 0
Ödev % 0
Sunum % 0
Projeler % 0
Derse Özgü Staj % 0
Alan Çalışması % 0
Makale Kritik % 0
Makale Yazma % 0
Modül Grup Çalışması % 0
Beyin Fırtınası % 0
Rol Oynama + Dramatize Etme % 0
Sınıf Dışı Ders Çalışma % 0
Ön Çalışma, Pekiştirme % 0
Uygulama Tekrarı vb. % 0
Ödevler (okuma, yazma, film izleme vs.) % 0
Proje Hazırlama + Sunma % 0
Rapor Hazırlama + Sunma % 0
Sunum / Seminer Hazırlama + Sunma % 0
Sözlü Sınav % 0
Ara Sınavlar 1 % 40
Final 1 % 60
Rapor Teslimi % 0
Bütünleme % 0
Kanaat Notu % 0
Kurul-Committee % 0
Yazma Ödev Dosyası % 0
Portfolyo % 0
Take-Home Sınav % 0
Seyir Defteri % 0
Tartışma % 0
Katılım % 0
Toplam % 100
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI % 40
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI % 60
Toplam % 100

İş Yükü ve AKTS Kredisi Hesaplaması

Aktiviteler Aktivite Sayısı İş Yükü
Ders Süresi 14 28
Laboratuvar
Uygulama
Uygulama Sınavı
Derse Özgü Staj
Alan Çalışması
Sınıf Dışı Ders Çalışması
Makale Kritik
Makale Yazma
Modül Grup Çalışması
Beyin Fırtınası
Rol Oynama + Dramatize Etme
Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön Çalışma, Pekiştirme, Uygulama Tekrarı Vb.) 14 28
Ödevler (okuma, yazma, film izleme vs.) 1 8
Proje Hazırlama + Sunma
Rapor Hazırlama + Sunma
Sunum / Seminer Hazırlama + Sunma
Sözlü Sınav
Ara Sınavlara Hazırlanma 7 14
ARA SINAV (Vize) 1 1
Genel Sınava Hazırlanma 7 14
GENEL SINAV (Final) 1 1
Katılım
Tartışma
Portfolyo
Take-Home Sınav
Seyir Defteri
Toplam İş Yükü 94
AKTS (30 saat = 1 AKTS ) 3