İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLIĞI (TEZSIZ)
Yüksek Lisans TYYÇ: 7. Düzey QF-EHEA: 2. Düzey EQF-LLL: 7. Düzey

TYYÇ-PROGRAM ÇIKTILARI İLİŞKİLENDİRİLMESİ

22 - Beşeri Bilimler

Beşeri bilimler insan toplumlarının tarihini, kültürünü, dilini, sanatını, edebiyatını, dini inanç sistemlerini ve düşünce yapısını bilimsel araştırma ve yöntemleriyle inceleyen bir disiplinler grubudur. Beşeri bilimler insanlığı çok yönlü olarak irdeleyen bir disiplinler alanı olarak farklı toplumların sosyal ve kültürel gelişimini, değişimini ve karşılıklı etkileşimini teorik ve uygulamalı çalışmalarla çok boyutlu olarak ele almaktadır. Bu alanda yapılan çalışmalar bir toplumun geçmiş ile gelecek kuşakları arasında iletişimi sağlar; geçmişi bugüne, bugünü yarına taşıyarak kültürel zenginlik yaratır. İnsan toplumlarının sosyal ve kültürel yapısı teorik çalışmaların yanı sıra beşeri bilimlere uygun araştırma yöntem ve teknikleri çerçevesinde kazılar, bilgi-belge yönetimi, derleme, arşiv çalışmaları, anket, gözlem, mülakat, edebi metin çözümlemeleri ve kutsal kitap incelemeleri şeklinde çok yönlü olarak ele alınmaktadır. Beşeri bilimler alanında yapılan araştırmalarda elde edilen veriler bilimsel araştırma ilkelerine uygun bir şekilde toplanır, yorumlanır ve ilgili literatürdeki teorik tartışmalar çerçevesinde değerlendirilir. Bu alanda yapılan çalışmalar insan toplumlarının sosyal, kültürel ve tarihsel yapısının daha iyi anlaşılmasını sağlamakta ve evrensel anlamda bilimin gelişmesine katkıda bulunmaktadır.

TYYÇ Temel Alan Tanımlayıcıları
22 - Beşeri Bilimler
Program Kazanımları TYYÇ 7 (Yüksek Lisans) Düzey Tanımlayıcıları
1 2 3
Bilgi
Kuramsal - Olgusal 1 1 Kuramsal - Olgusal
2 2
3
4
Beceriler
Bilişsel - Uygulamalı 1 1 Bilişsel - Uygulamalı
2 2
3 3
4
Yetkinlikler
Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği 1 1 Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği
2 2
3 3
4
Öğrenme Yetkinliği 1 1 Öğrenme Yetkinliği
2
İletişim ve Sosyal Yetkinlik 1 1 İletişim ve Sosyal Yetkinlik
2 2
3 3
4 4
5
Alana Özgü Yetkinlik 1 1 Alana Özgü Yetkinlik
2 2
3 3

31 - Sosyal ve Davranış Bilimleri

Sosyal ve Davranış Bilimleri Temel Alanı, insanı insan yapan unsurların neler olduğunu bilimsel bir bakış açısıyla incelemeyi konu alır. Sosyal ve Davranış Bilimleri insanın hem bireysel hem de grup olarak sergilediği davranış, tutum ve karar sürecini gözlemlemekte ve ölçmektedir. Sosyal bir varlık olarak insanın birey halinden, grup haline geliş biçimlerini tarihsel, psikolojik öznel koşullarını ele alan ve inceleyen bu alan, genel olarak Sosyal Bilimler adı verilen literatürün ve eğitim alanının tamamını kapsamaktadır. Siyasal, sosyolojik, ekonomik, psikolojik, demografik, iletişim ve hukuk nosyonları ve donanımlarına bu alan kuşkusuz ihtiyaç duymaktadır. Davranış bilimleri, konuları ile insan davranışlarını açıklayan veya insan davranışları ile uğraşan bütün bilim dallarını kapsamaktadır. Hedefi ise, insanın düşünce ve irade süreçlerinin araştırılması ile bu süreçler üzerine kurulan eylemlerin açıklanmasıdır. Davranış bilimlerinin konusu “olması gereken” yerine “olanın” sistematik bir araştırması olduğundan, davranış bilimleri norm koyucu (normatif) değil açıklayıcı (deskriptif) dır. Davranış bilimleri, esas olarak üç disiplin etrafında açıklanabilir. Bunlar, antropoloji, psikoloji ve sosyolojidir. Bununla birlikte bu geniş alanın kapsamında, ekonomi, siyasal bilimler, psikoloji, hukuk, tarih gibi başka geleneksel akademik disiplinler ve yöntem, pazarlama, tüketici davranışları, iş idaresi, grup dinamiği, iş ve meslek ahlakı gibi konuların yanı sıra birçok uygulamalı alan da bulunmaktadır. Bu disiplinler sosyal bilimler adı altında toplanmıştır. Davranış bilimleriyle sosyal bilimler arasında kesin bir ayrım yapılmasının güçlüğü şu ifade de açıkça ortaya çıkmaktadır; “Davranış bilimi, antropoloji, psikiyatri, sosyoloji gibi geleneksel alanlardan veya öteki yan davranış disiplinlerinden hem daha eksik hem de daha fazladır”. Davranış bilimleri, bir başka yaklaşımda da altı ana grup içinde incelenmiştir. Bu bilim grupları; “Antropoloji, siyasal bilimler, iktisat, sosyoloji, psikiyatri ve psikoloji” dir.

TYYÇ Temel Alan Tanımlayıcıları
31 - Sosyal ve Davranış Bilimleri
Program Kazanımları TYYÇ 7 (Yüksek Lisans) Düzey Tanımlayıcıları
1 2 3
Bilgi
Kuramsal - Olgusal 1 1 Kuramsal - Olgusal
1 2
2
3
5
6
7
Beceriler
Bilişsel - Uygulamalı 1 1 Bilişsel - Uygulamalı
2 2
3 3
4
5
6
7
Yetkinlikler
Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği 1 1 Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği
2 2
3 3
4
5
6
Öğrenme Yetkinliği 1 1 Öğrenme Yetkinliği
2
3
4
5
6
7
İletişim ve Sosyal Yetkinlik 1 1 İletişim ve Sosyal Yetkinlik
2 2
3 3
4 4
5
6
7
8
Alana Özgü Yetkinlik 1 1 Alana Özgü Yetkinlik
2 2
3 3
4
5
6
7

34 - İşletme ve Yönetim Bilimleri

İşletme ve Yönetim Bilimleri Temel Alanı, özel sektör ve kamu sektörüne yönelik, işletme ve yönetim fonksiyonlarının tamamına ilişkin istihdam alanlarına ilişkin mesleğe (sektöre) yönelik alanları kapsamaktadır. Temel alandaki ön lisans programlarında doğrudan sektöre (mesleğe) yönelik işgücü hazırlamak söz konusu iken, lisans programları mezunları da sektöre ilişkin insan kaynağı ve yönetici adayları olarak hazırlanabileceği gibi, işletme ve yönetim bilimlerinin bütün uzmanlık alanlarında, yönetim, pazarlama, finans, muhasebe, denetim, insan kaynakları yönetimi, kamu yönetimi ve siyaset bilimi gibi alanlarda yüksek lisans ve doktora dereceleri alabilir. Bu temel alanda ISCED kodlarına göre yer alan programların Türkiye yükseköğretim kurumlarında mevcut programlarıyla önemli oranda uyumundan söz edilebilir. En aykırı farklılık gibi görünen hususun, Halkla İlişkiler programının Türkiye’deki uygulamada İletişim Bilimleri temel alanı altında yer alıyor olmasıdır. İşletme ve Yönetim Bilimleri temel alanındaki programların hemen tamamında mesleğe ve yükseköğretime ilişkin çalışma fırsatı bulunduğu düşünülmekte olup, bu nedenle hem yükseköğretime hem de mesleğe ilişkin yeterlilikler belirlenmeye çalışılmıştır.

TYYÇ Temel Alan Tanımlayıcıları
34 - İşletme ve Yönetim Bilimleri
Program Kazanımları TYYÇ 7 (Yüksek Lisans) Düzey Tanımlayıcıları
1 2 3
Bilgi
Kuramsal - Olgusal 1 1 Kuramsal - Olgusal
2 2
Beceriler
Bilişsel - Uygulamalı 1 1 Bilişsel - Uygulamalı
2 2
3 3
Yetkinlikler
Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği 1 1 Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği
2 2
3 3
Öğrenme Yetkinliği 1 1 Öğrenme Yetkinliği
İletişim ve Sosyal Yetkinlik 1 1 İletişim ve Sosyal Yetkinlik
2 2
3 3
4 4
Alana Özgü Yetkinlik 1 1 Alana Özgü Yetkinlik
2 2
3 3
4

52 - Mühendislik

Mühendislik; fen bilimleri ve matematik ile bunların uygulamaları olan teknik alanları içeren bilginin kullanılarak yapı, makina, cihaz, malzeme, sistem veya süreç tasarımları ile bu tasarımların uygulamalarının güvenli bir şekilde yapıldığı bir meslek disiplinidir. Yaratıcı yönü de bulunan tasarım ve uygulamalar yoluyla, amaçlanan fonksiyonların değişik çalışma şartlarındaki davranışlarının kestirilmeleri ve ekonomik bir şekilde oluşturulmaları ile sürdürülebilirlikleri de bu disiplin içerisinde değerlendirilir. Üretim; üretim sürecindeki değişim ve etkileri de göz önüne alarak malzemelerin davranış ve özelliklerini kavrayabilme; süreç, montaj ve ürün mühendisliği: ürün tasarımını ve üretim için gereken alet, teçhizat ve çevre koşullarını kavrayabilme; üretimde rekabet: üretim planlaması, stratejisi ve denetimi aracılığıyla rekabetçi avantaj elde edebilme; üretim sistemleri tasarımı: istatistik ve ileri matematiğe dayalı yöntemlerle benzetim ve bilgi teknolojilerinden yararlanarak üretim işlemlerinin analiz, sentez ve kontrolünü yapan bir meslek alanıdır. İşleme; metalik olan ve olmayan tüm ürünler için kullanılabilen malzeme kaldırma yoluyla üretim yapabilme yöntemidir. Modern işleme yöntemlerinde bilgisayar kontrollü sistemlerin de yaygın olarak kullanıldığı bu alan üretim temel alanı ile de yakından ilişkilidir.

TYYÇ Temel Alan Tanımlayıcıları
52 - Mühendislik
Program Kazanımları TYYÇ 7 (Yüksek Lisans) Düzey Tanımlayıcıları
1 2 3
Bilgi
Kuramsal - Olgusal 1 1 Kuramsal - Olgusal
2 2
3
4
Beceriler
Bilişsel - Uygulamalı 1 1 Bilişsel - Uygulamalı
2 2
3 3
4
Yetkinlikler
Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği 1 1 Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği
2 2
3 3
4
5
6
Öğrenme Yetkinliği 1 1 Öğrenme Yetkinliği
2
3
4
İletişim ve Sosyal Yetkinlik 1 1 İletişim ve Sosyal Yetkinlik
2 2
3 3
4 4
5
6
7
8
Alana Özgü Yetkinlik 1 1 Alana Özgü Yetkinlik
2 2
3 3
4
TYYÇ Temel Alan Tanımlayıcıları
52 - Mühendislik
Program Kazanımları TYYÇ 7 (Yüksek Lisans) Düzey Tanımlayıcıları
1 2 3
Bilgi
Kuramsal - Olgusal 1 1 Kuramsal - Olgusal
2 2
Beceriler
Bilişsel - Uygulamalı 1 1 Bilişsel - Uygulamalı
2 2
3 3
4
Yetkinlikler
Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği 1 1 Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği
2 2
3 3
4
5
Öğrenme Yetkinliği 1 1 Öğrenme Yetkinliği
2
3
4
5
İletişim ve Sosyal Yetkinlik 1 1 İletişim ve Sosyal Yetkinlik
2 2
3 3
4 4
5
Alana Özgü Yetkinlik 1 1 Alana Özgü Yetkinlik
2 2
3 3
4

72 - Sağlık

“Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi” dikkate alınarak, ülkede sağlık alanında hizmet üreten tüm birimlerin bir bütün olarak ele alınması ile bu alanda farklı seviyelerde görev alacak kişilerin eğitim hedeflerinin bilgi-beceri ve yetkinlikler düzeyinde saptanması gerçekleştirilmiştir.

TYYÇ Temel Alan Tanımlayıcıları
72 - Sağlık
Program Kazanımları TYYÇ 7 (Yüksek Lisans) Düzey Tanımlayıcıları
1 2 3
Bilgi
Kuramsal - Olgusal 1 1 Kuramsal - Olgusal
2 2
3
4
Beceriler
Bilişsel - Uygulamalı 1 1 Bilişsel - Uygulamalı
2 2
3 3
4
5
6
Yetkinlikler
Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği 1 1 Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği
2 2
3 3
4
5
Öğrenme Yetkinliği 1 1 Öğrenme Yetkinliği
2
3
İletişim ve Sosyal Yetkinlik 1 1 İletişim ve Sosyal Yetkinlik
2 2
3 3
4
Alana Özgü Yetkinlik 1 1 Alana Özgü Yetkinlik
2 2
3 3
4
5
6
7
TYYÇ Temel Alan Tanımlayıcıları
72 - Sağlık
Program Kazanımları TYYÇ 7 (Yüksek Lisans) Düzey Tanımlayıcıları
1 2 3
Bilgi
Kuramsal - Olgusal 1 1 Kuramsal - Olgusal
2 2
3
4
Beceriler
Bilişsel - Uygulamalı 1 1 Bilişsel - Uygulamalı
2 2
3 3
4
5
6
Yetkinlikler
Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği 1 1 Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği
2 2
3 3
4
Öğrenme Yetkinliği 1 1 Öğrenme Yetkinliği
2
3
4
İletişim ve Sosyal Yetkinlik 1 1 İletişim ve Sosyal Yetkinlik
2 2
3 3
4 4
Alana Özgü Yetkinlik 1 1 Alana Özgü Yetkinlik
2 2
3 3
4
5
6
7

81 - Kişisel Hizmetler

Kişisel hizmetler alanı, ISCED sınıflandırmasına göre 8 kodlu genel alanlar kapsamındaki hizmetler grubunda, 81 kodlu temel alanı oluşturmaktadır. Kişisel hizmetler, bireyler veya bireylerin sahip olduğu nesneler için fayda sağlayan eylemleri, süreçleri, etkileşimleri ve faaliyetleri konu edinen disiplinleri ifade etmektedir. Günümüzde genel olarak hizmetler sektörü, özel olarak da kişisel hizmetler sektörü hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerin ekonomilerinde gayri safi yurtiçi hasılanın önemli bir kısmını oluşturmaktadır ve her geçen gün büyümektedir. Kişisel hizmetlerden yararlanan tüketicilerin aldıkları hizmetlerden memnun kalmaları ve sektörün büyümesi için kişisel hizmet veren bireylerin sahip olması gereken bilgi, beceri ve yetkinliklerin çerçevesinin çizilmesi ve belirli standartlarda hizmet sunulması oldukça önemlidir.

TYYÇ Temel Alan Tanımlayıcıları
81 - Kişisel Hizmetler
Program Kazanımları TYYÇ 7 (Yüksek Lisans) Düzey Tanımlayıcıları
1 2 3
Bilgi
Kuramsal - Olgusal 1 1 Kuramsal - Olgusal
2 2
3
4
Beceriler
Bilişsel - Uygulamalı 1 1 Bilişsel - Uygulamalı
2 2
3 3
4
5
6
7
8
9
10
11
Yetkinlikler
Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği 1 1 Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği
2 2
3 3
4
5
6
Öğrenme Yetkinliği 1 1 Öğrenme Yetkinliği
2
İletişim ve Sosyal Yetkinlik 1 1 İletişim ve Sosyal Yetkinlik
2 2
3 3
4 4
5
Alana Özgü Yetkinlik 1 1 Alana Özgü Yetkinlik
2 2
3 3

85 - Çevre Koruma

Çevre Koruma alanı, ISCED sınıflandırmasına göre 85 kodlu temel alanı oluşturmaktadır. Çevre; insanların ve diğer canlıların yaşamları boyunca ilişkilerini sürdürdükleri ve karşılıklı olarak etkileşim içinde bulundukları, fiziki, biyolojik, sosyal, ekonomik ve kültürel ortam ve içinde insanların ve diğer tüm canlıların yaşadıkları doğal ortamdır. Çevre Koruma ise; insanların ve diğer tüm canlıların yaşamlarını sürdürdükleri ortamın korunması, sıvı, katı ve gaz atık oluşumunun en aza indirilmesi ile kaynakların en verimli ve doğru şekilde yönetimi için bütünleşik yaklaşımları kapsamaktadır.

TYYÇ Temel Alan Tanımlayıcıları
85 - Çevre Koruma
Program Kazanımları TYYÇ 7 (Yüksek Lisans) Düzey Tanımlayıcıları
1 2 3
Bilgi
Kuramsal - Olgusal 1 1 Kuramsal - Olgusal
2 2
Beceriler
Bilişsel - Uygulamalı 1 1 Bilişsel - Uygulamalı
2 2
3 3
Yetkinlikler
Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği 1 1 Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği
2 2
3
Öğrenme Yetkinliği 1 1 Öğrenme Yetkinliği
2
3
İletişim ve Sosyal Yetkinlik 1 1 İletişim ve Sosyal Yetkinlik
2 2
3 3
4 4
Alana Özgü Yetkinlik 1 1 Alana Özgü Yetkinlik
2 2
3

86 - Güvenlik Hizmetleri