TIBBI LABORATUVAR TEKNIKLERI
Önlisans TYYÇ: 5. Düzey QF-EHEA: Kısa Düzey EQF-LLL: 5. Düzey

Ders Genel Tanıtım Bilgileri

Ders Kodu: TLT701
Ders İsmi: Sağlıklı Yaşamın Temeli: Beslenme ve Egzersiz
Ders Yarıyılı: 3. Yarıyıl / Güz
Ders Kredileri:
Teorik Pratik Kredi AKTS
2 0 2 2
Öğretim Dili: TR
Ders Koşulu: Yok
Dersin Türü: Alan İçi Seçmeli
Dersin Düzeyi:
Önlisans TYYÇ:5. Düzey QF-EHEA:Kısa Düzey EQF-LLL:5. Düzey
Dersi Veren(ler): Öğr. Gör. Ayhan Üğüden

Dersin Amaç ve İçeriği

Dersin Amacı: Beslenme ilkeleri, karbonhidratlar, yağlar, proteinler, mineraller, vitaminler ve suyun organizmadaki görevleri, fiziksel performansa etkileri, yarış öncesi, arası ve sonrası beslenme ilkeleri, yaş, cinsiyet ve hastalık durumlarına göre beslenme, sporda ağırlık kontrolünün öğretilmesi amaçlanmıştır.
Dersin Hedefi: Bu ders sonunda öğrenci;
1-Besin Öğeleri, Özellikleri Türleri, Sağlık Açısından Önemini bilir ve açıklar.
2- Besin Öğeleri, Özellikleri Türleri, Sporcu Performansı Açısından Önemi bilir, açıklar.
3- Düzenli egzersiz, Sağlıklı beslenme ve Egzersizle vücut ağırlık kontrolünü bilir.
Dersin Veriliş Şekli: Yüz yüze

Öğrenme Kazanımları

Bilgi (Kuramsal ve/veya olgusal bilgi olarak tanımlanmıştır.)
  1) Eczacılık alanındaki bilimsel bilgiye ulaşma, güncel literatürü izleme, değerlendirme ve uygulayabilme bilgisine sahiptir.
Beceriler (Bilişsel ve/veya uygulama becerileri olarak tanımlanmıştır.)
  1) Sporcuların nasıl beslenmeleri gerektiğini ve destek gıdaları bilir
Yetkinlikler (Bağımsız çalışabilme, sorumluluk alabilme, öğrenme, alana özgü, iletişim ve sosyal yetkinlikler olarak tanımlanmıştır.)
  1) Sporda akılcı ilaç kullanımını bilir.
  2) Eczacılık alanı ile ilgili sahip olduğu ileri düzey bilgi birikimini kullanarak bir çalışmayı bağımsız olarak yürütür ve bu alanda çalışan diğer meslek grupları ile işbirliği içinde ekip üyesi olarak sorumluluk alır.
  3) Birey ve halk sağlığı, çevre koruma ve iş güvenliği konularında yeterli bilince sahiptir ve uygular.
  4) Sporcuların nasıl beslenmeleri gerektiğini ve destek gıdaları bilir

Ders Akış Planı

Hafta Konu
Ön Hazırlık Pekiştirme
1) Beslenmenin tanımı, önemi, yeterli ve dengeli beslenme Beslenme sağlık ve performans ilişkisi
2) Enerji sistemleri (Anaerobik, Aerobik)
3) Besin öğeleri • Karbonhidratlar • Egzersiz öncesinde, esnasında ve sonrasında karbonhidrat alımı
4) Proteinler • Protein gereksinimi, yetersizliği, fazlalığı • Sporcu beslenmesindeki yeri
5) Yağlar • Görevleri • Sporcu beslenmesindeki yeri
6) Vitaminler • Vitamin gereksinimi, fazlalığı • Yağda eriyen , suda eriyen vitaminler, Antioksidan vitaminler • Sporcu beslenmesindeki yeri
7) Mineraller • Görevleri, günlük gereksinimleri • Sporcu beslenmesindeki yeri
8) Su, önemi, sıvı gereksinimi • Dehidratasyon • Sporcuya verilecek suyun içeriği miktarı ve zamanı
9) Kas glikojen yüklenmesi ve süper doygunluk Yağ diyetlerinin endurans performansına etkisi • Çay kahve alkol
10) Aktivite • öncesi • esnası ve • sonrasında beslenme
11) Sporcularda kilo sorunları • İdeal kilonun bulunmasında yöntemler • Kilo verme ve alma yöntemleri ve öneriler • Enerji dengesi • Günlük gıda gereksinimi ve elit sporcuların ortalama günlük enerji ihtiyaçları
12) Ergojenik yardım, tanımı, önemi • Beslenmeyle ilgili ergojenik yardımlar • Sporcu performansındaki yerleri
13) Mekanik ve biyomekanik yardımlar • Farmakolojik yardımlar (İlaçlar) • Fizyolojik yardımlar (Kan dopingi) • Psikolojik yardımlar (Psikolojik olarak uyarıcılar, Sakinleştirici etki için trakilizanlar) • Sporcu performansındaki yerleri
14) Doping, tanımı, tarihçesi, zararları • Doping sınıflaması • İlaçlar • Doping metotları • Kısıtlamaya bağlı bazı ilaçlar
Diğer Kaynaklar: Prof. Dr. Gürbüz Büyükyazı, Sporcu Beslenmesi Ders Notları
• Ersoy, G. (2006). Sporcu Beslenmesi, 1. Baskı, Sinem Matbaacılık: Ankara.
• Fox, E.L., Bowers, R.W., & Foss, M.L. (1993). The Physiological Basis for Exercise and Sports, 5th ed., Wm.C Brown Communications Inc: Dubuque, Iowa, USA.

Ders - Program Öğrenme Kazanım İlişkisi

Etkisi Yok 1 En Düşük 2 Orta 3 En Yüksek
       
Ders Öğrenme Kazanımları

1

2

3

4

5

6

Program Kazanımları
1) İnsanda sistemlerin normal yapı-fonksiyonlarıyla ilgili temel bilgilere sahip olabilme, bu bilgileri doku-hücre düzeyinde analiz edebilme ve hastalıklarla ilişkilendirebilme
2) Tıbbi laboratuvarlarda iş organizasyonu hakkında bilgi sahibi olma ve uygulamaları yürütebilme.
3) Tıbbi laboratuvar testleri için uygun örnekleri hastalardan alabilme ve uygun koşullarda örnek transferini gerçekleştirebilme.
4) Analiz öncesi örnek hazırlık işlemlerini yapabilme, bakı preparatlarını hazırlayabilme, dezenfeksiyon ve sterilizasyon tekniklerini uygulayabilme.
5) Tıbbi laboratuvarın farklı alanlarıyla ilgili temel testleri uygulayabilme, analiz çözeltilerini hazırlayabilme.
6) Tıbbi laboratuvar testlerini metabolizma ve vücut sistemlerinin yapı-fonksiyonlarıyla veya mikrobik/parazitler etkenlerle ilişkilendirebilme.
7) Tıbbi laboratuvarlarda toplam test sürecindeki hata kaynaklarını ortaya çıkarabilme ve çözümler üretebilme.
8) Bilişim teknolojilerini tıbbi laboratuvar uygulamalarında kullanabilme ve bilişim olanaklarını kullanarak kendini geliştirebilme.
9) Tıbbi laboratuvarlar kalite yönetim sistemlerini tanımlayabilme, kalite kontrol süreçlerini yürütebilme, bu uygulamalarda istatistiksel yöntemleri kullanabilme.
10) Tıbbi laboratuvarlarda güvenlik kurallarını uygulayabilme, kişisel güvenlik önlemlerini alabilme ve güvenli laboratuvar ortamı oluşturabilme.
11) Tıbbi laboratuvar çalışmalarında çevre sağlığı ve atık yönetimi tedbirlerini uygulayabilme, çevre korumayla ilgili mevzuat hakkında bilgi sahibi olma.
12) Çalışma ortamındaki cihazlar ve kimyasallar hakkında yeterli bilgiye sahip olup kendisine verilen görevleri üstlenir. İş akışını bozabilecek olağandışı durumlarda, öncelikle bireysel ve gerekiyorsa ekip olarak sorunların çözümünde katkı sunar.
13) Bilimsel ve teknolojik gelişmelere açık olur ve takip eder.
14) Alanında edindiği temel düzeydeki bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir; öğrenme gereksinimlerini belirler ve kazanımlar elde eder.
15) Bireysel ve toplumsal iletişim kurabilme, laboratuvarda ve laboratuvarın yer aldığı kurumda takım çalışması yapabilir.
16) Sağlık hizmetinin yürütülmesinde sözlü ve yazılı olarak etkili iletişim kurabilir ve Türkçe’yi etkili kullanır.
17) İngilizceyi orta seviyede konuşabilme ve yazabilme, mesleki uygulamalarda yabancı dili kullanabilir.
18) Acil durumlarda ilk yardım uygulayabilme, temel yaşam desteği sağlayabilme, hasta ve yaralıları taşıyabilir.
19) Genel etik ve ahlâk kavramlarını tanımlayabilme, meslek ve tıp etiği ilkelerine uyma, özel tıbbi etik sorunlar ve hasta hakları hakkında bilgi sahibidir.

Ders Öğretme, Öğrenme Yöntemleri

Soru-Cevap
Vaka Problemi Çözdürme/ Drama-Rol/ Vaka Yönetimi
Laboratuvar
Sayısal Problem Çözme
Alan çalışması
Grup Çalışması / Ödevi
Bireysel Ödev
WEB Tabanlı Öğrenme
Staj
Yerinde Uygulama
Proje Hazırlama
Rapor Yazma
Seminer
Süpervizyon
Sosyal Faaliyet
Mesleki Faaliyet
Mesleki Gezi
Uygulama (Modelleme, Tasarım, Maket, Simülasyon, Deney vs.)
Okuma
Tez Hazırlama
Arazi Çalışması
Öğrenci Kulüp ve Konseyi Faaliyetleri
Diğer
Logbook
Röportaj ve sözlü görüşme
Araştırma
Film izleme
Kaynakça oluşturma
Sözlü, yazılı ve görsel bilgi üretme
Fotoğraf çekimi
Eskiz çizimi
Harita üzerinde işaretleme
Harita okuma
Doku örneği alma
Malzeme arşivi oluşturma
Kendi fikrini ve çalışmalarını sunma ve sergileme

Değerlendirmeye Sistemi

Yarıyıl İçi Çalışmaları Aktivite Sayısı Katkı Payı
Devam % 0
Laboratuar % 0
Uygulama % 0
Uygulama Sınavı % 0
Küçük Sınavlar % 0
Ödev % 0
Sunum % 0
Projeler % 0
Derse Özgü Staj % 0
Alan Çalışması % 0
Makale Kritik % 0
Makale Yazma % 0
Modül Grup Çalışması % 0
Beyin Fırtınası % 0
Rol Oynama + Dramatize Etme % 0
Sınıf Dışı Ders Çalışma % 0
Ön Çalışma, Pekiştirme % 0
Uygulama Tekrarı vb. % 0
Ödevler (okuma, yazma, film izleme vs.) % 0
Proje Hazırlama + Sunma % 0
Rapor Hazırlama + Sunma % 0
Sunum / Seminer Hazırlama + Sunma % 0
Sözlü Sınav % 0
Ara Sınavlar 1 % 40
Final 1 % 60
Pratik Final % 0
Rapor Teslimi % 0
Bütünleme % 0
Bütünleme Pratik % 0
Kanaat Notu % 0
Kurul-Committee % 0
Yazma Ödev Dosyası % 0
Portfolyo % 0
Take-Home Sınav % 0
Seyir Defteri % 0
Katılım % 0
Tartışma % 0
Toplam % 100
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI % 40
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI % 60
Toplam % 100

İş Yükü ve AKTS Kredisi Hesaplaması

Aktiviteler Aktivite Sayısı İş Yükü
Ders Süresi 14 28
Laboratuvar
Uygulama
Uygulama Sınavı
Derse Özgü Staj
Alan Çalışması
Sınıf Dışı Ders Çalışması
Makale Kritik
Makale Yazma
Modül Grup Çalışması
Beyin Fırtınası
Rol Oynama + Dramatize Etme
Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön Çalışma, Pekiştirme, Uygulama Tekrarı Vb.)
Ödevler (okuma, yazma, film izleme vs.)
Proje Hazırlama + Sunma
Rapor Hazırlama + Sunma
Sunum / Seminer Hazırlama + Sunma
Sözlü Sınav
Ara Sınavlara Hazırlanma 8 16
ARA SINAV (Vize) 1 1
Genel Sınava Hazırlanma 14 14
GENEL SINAV (Final) 1 1
Katılım
Tartışma
Portfolyo
Take-Home Sınav
Seyir Defteri
Toplam İş Yükü 60
AKTS (30 saat = 1 AKTS ) 2