| Dersin Amacı: |
Osmanlı şehirlerinde mahalleler, bulunduğu coğrafyanın ve toplumun özellikleriyle inşa edilirken devletin yaşadığı bürokratik, sosyo-ekonomik, demografik, siyasi ve kültürel dönüşümlerin görülmesini sağlayacak aynalar olmuştur. Dersin amacı, İstanbul'un tarihi mahallelerinin gelişimi üzerinden toplum-mekan ilişkisinin irdelenmesidir. |
| Dersin Hedefi: |
Bu derste,
• Mahalle kavramını ve bir mekan olarak mahallenin sosyal, ekonomik, kültürel bileşenlerini kavramak,
• Benzer ve farklı nitelikteki mahallerde sosyal ve fiziksel yapıyı saha ve keşif gezileri ile yerinde gözlemlemek,
• Toplumsal niteliklerin mekana yansımasını gözlemlemek ve kavramak
• Tarihi süreçte kentlerdeki sosyal ve fiziksel değişimleri irdelemek,
• Kent ve kentlileşme olgusunu, toplumsal ilişkiler aracılığıyla ele almak,
• Kent-mekan-sosyal yapı arasındaki ilişkileri irdelemek ve yorumlamak
hedeflenmiştir. |
| Dersin Veriliş Şekli: |
|
|
|
|
|
| Bilgi
(Kuramsal ve/veya olgusal bilgi olarak tanımlanmıştır.)
|
1) Mahalle kavramını ve mahallenin sosyal, ekonomik, kültürel bileşenleri kavrar.
|
2) İstanbul’un çok kültürlü sosyal yapısı hakkında bilgi edinir.
|
3) Kent, kentleşme ve kentlileşme kavramlarını bilir.
|
| Beceriler
(Bilişsel ve/veya uygulama becerileri olarak tanımlanmıştır.)
|
1) Toplum ve mekan arasındaki ilişkileri irdeleme becerisi kazanır.
|
2) Kentteki sosyal ve fiziksel yapıyı saha gezileri ile inceler ve gözlemler.
|
3) Kentteki sosyal yapıyı incelemek için farklı sosyal gruplarla ilişki ve iletişim kurar.
|
4) Toplumsal niteliklerin mekana yansımasını gözlemler.
|
5) Kent-mekan ve sosyal yapı arasındaki ilişkiyi anlama-yorumlama becerisi kazanır.
|
| Yetkinlikler
(Bağımsız çalışabilme, sorumluluk alabilme, öğrenme, alana özgü, iletişim ve sosyal yetkinlikler olarak tanımlanmıştır.)
|
1) Kentin fiziki-tarihsel katmanlarını okuma yetkinliği kazanır.
|
2) Kentin sosyal ve kültürel yapısını irdeleme yetkinliği kazanır.
|
3) Tarihi süreçte kentlerde yaşanan sosyal ve fiziksel değişimleri yorumlar ve tartışır.
|
| Hafta |
Konu |
| Ön Hazırlık |
Pekiştirme |
| 1) |
Giriş: Dersin içeriği ve temel kavramlar. Mahalle kavramı ve Osmanlı’da mahalle; mahallenin yönetimi, sosyal ve kültürel yapısı. |
| 2) |
Seminer I: Pera, Galata ve Levantenler. |
| 3) |
Yürüme Deneyimi I: Pera ve Galata. |
| 4) |
Seminer II: Sanayileşme Süreci ve Kente Etkisi: İstanbul’un Sanayileşmesi ve Haliç |
| 5) |
Seminer III: Osmanlı’da sanayinin nitelikleri |
| 6) |
Yürüme Deneyimi II: Haliç ve Eyüp |
| 7) |
Seminer IV: Balat- Fener-Ayvansaray Bölgesi'nin sosyo-mekansal nitelikleri (gayrimüslüm cemaatler ve
yönetim) |
| 8) |
Ara Sınav |
| 9) |
Yürüme Deneyimi III: Balat-Fener-Ayvansaray-Haliç |
| 10) |
Seminer V: Kumkapı, Yedikule (Kasap İlyas Mahallesi) Bölgesi, Yedikule Bostanları |
| 11) |
Yürüme Deneyimi IV: Kasap İlyas Mahallesi |
| 12) |
Seminer VI: Üreti̇m-Mekan-Kent İlişkisi: St. Pierre Han Örneği Üzerinden Galata’da Üretimin Dünü, Bugünü, Yarını |
| 13) |
Araştırma Sunumları |
| 14) |
Araştırma Sunumları |
| Diğer Kaynaklar: |
•Akın, N. (1998). 19. Yüzyılın İkinci Yarısında Galata ve Pera. İstanbul: Literatür Yayıncılık.
•Bayartan, M. (2005). Osmanlı Şehrinde Bir İdari Birim: Mahalle. Coğrafya Dergisi. Sayı 13, Sayfa: 93-107
•Behar, C. (2019). Bir Mahallenin Doğumu ve Ölümü. Osmanlı İstanbulu’nda Kasap İlyas Mahallesi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
•Canatar, M. (2015). İstanbul'un Nahiye ve Mahalleleri (1453-1923).Antik Çağ'dan XXI. Yüzyıla Büyük İstanbul Tarihi Siyaset Ve Yönetim 2
•Çelik, Z. (1996). 19. Yüzyılda Osmanlı Başkenti Değişen İstanbul. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
•Kuban, D. (1996). İstanbul: Bir Kent Tarihi. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
•Mantran, R. (2020). İstanbul Tarihi. İstanbul: İletişim Yayınları.
•Müller-Wiener, W. (2001). İstanbul'un Tarihsel Topoğrafyası. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
•Ortaylı, İlber. (2019). İstanbul'dan Sayfalar. İstanbul: Kronik Kitap.
•Öncel, A. D. (2014). Apartman. Galata'da Yeni Bir Konut Tipi. Kitap Yayınevi
|
|
| Soru-Cevap |
|
| Vaka Problemi Çözdürme/ Drama-Rol/ Vaka Yönetimi |
|
| Laboratuvar |
|
| Sayısal Problem Çözme |
|
| Alan çalışması |
|
| Grup Çalışması / Ödevi |
|
| Bireysel Ödev |
|
| WEB Tabanlı Öğrenme |
|
| Staj |
|
| Yerinde Uygulama |
|
| Proje Hazırlama |
|
| Rapor Yazma |
|
| Seminer |
|
| Süpervizyon |
|
| Sosyal Faaliyet |
|
| Mesleki Faaliyet |
|
| Mesleki Gezi |
|
| Uygulama (Modelleme, Tasarım, Maket, Simülasyon, Deney vs.) |
|
| Okuma |
|
| Tez Hazırlama |
|
| Arazi Çalışması |
|
| Öğrenci Kulüp ve Konseyi Faaliyetleri |
|
| Diğer |
|
| Logbook |
|
| Röportaj ve sözlü görüşme |
|
| Araştırma |
|
| Film izleme |
|
| Kaynakça oluşturma |
|
| Sözlü, yazılı ve görsel bilgi üretme |
|
| Fotoğraf çekimi |
|
| Eskiz çizimi |
|
| Harita üzerinde işaretleme |
|
| Harita okuma |
|
| Doku örneği alma |
|
| Malzeme arşivi oluşturma |
|
| Kendi fikrini ve çalışmalarını sunma ve sergileme |
|